زاها حدید طراحی آشپزخانه
( متولد ۳۱ اکتبر ۱۹۵۰- درگذشته ۳۱ مارس ۲۰۱۶) معمار بزرگ عراقی- بریتانیایی در سبک
دیکانستراکشن
(به فرانسوی Déconstruction)بود. حدید را می توان پلی میان معماری مدرن و عصر
دیجیتال دانست. اغلب آثار او انعکاسی از مناظر اطراف و زمین شناسی است به گونه ای که با پیروی از
هندسه نااقلیدسی، نظم جدیدی در فضا ایجاد نموده است.
حدید در سال 2004 نخستین زنی بود که جایزه معماری پریتزکر را از آن خود کرد. 950 پروژه در 44 کشور
جهان حاصل زندگی حرفه ای وی می باشد. همچنین مجله فوربز او را به عنوان شصت و نهمین زن قدرتمند
جهان در سال 2008 اعلام کرد. وی تاکنون ۱۶ جایزه بین‌المللی دیگر نیز دریافت کرده است؛ در سال
۲۰۱۶ مدال طلایی سلطنتی را دریافت کرد.( این مدال را خانواده سلطنتی بریتانیا از سال ۱۸۴۸ به
آرشیتکت‌های برتر این کشور اهدا می‌کند.)
دریافت جایزه عالی فرهنگی در ژاپن طراحی آشپزخانه
زندگی‌نامه
زاها محمد حدید در بغداد چشم به جهان گشود. پدر و مادر وی هر دو از خانواده های سرشناس عراق بودند. پدر وی، محمد حدید از بنیانگذاران حزب دمکراتیک ترقی‌خواه عراق بود و نیز مدتی وزیر دارایی عراق بود
و مادرش وجیهه الصابونجی متعلق به خانواده‌ای متمول از شهر موصل بود. زاها در مدرسه‌ی کاتولیک
فرانسوی بغداد تحصیل کرد، مدت کوتاهی در سوئیس و انگلستان بود سپس به خاورمیانه بازگشت و در
دانشگاه بیروت به تحصیل پرداخت.
زاها در دانشگاه آمریکایی بیروت به تحصیل ریاضیات پرداخت و سپس برای تحصیل در مدرسه معماری
لندن (AA) راهی لندن شد او در این دانشگاه از دروس استادانی همچون رم کولهاس، الیا
زنگلیس و برنارد شومی بهره بود. پس از فارغ التحصیلی به همراه رم کولهاس که استاد سابقش بود در
دفتر معماری او.ام.ای مشغول به کار شد. در ابتدا به دلیل غیر قابل ساخت بودن طرح های وی به مرحله اجرا
نمی رسیدند تا هنگامی که با پیشرفت تکنولوژی و نرم افزار های مدل سازی طرح های او به مرحله اجرا
رسید.
حدید که به بداخلاقی معروف بود بالاخره موفق شد در سال 1993 برای اولین بار یکی از طرح های خود را(
ساختمان آتش نشانی شرکت ویترا در شهر وایل ام راین) اجرا کند و بدین وسیله راه ورود به عرصه ی بین
المللی برای خود هموار ساخت. پس از اتمام ساخت ایستگاه، به دلیل تغییرات در قوانین آتش‌نشانی آلمان،
این ساختمان به کاربری اصلی خود نرسید و به نمایشگاه تبدیل شد.
استادان زاها حدید، نظر بسیار مثبتی نسبت به او دارند. کولهاس در مصاحبه‌ای با گاردین، او را «سیاره‌ای
در مدار خودش» توصیف کرده است. زنگلیس در مورد او می‌گوید: طراحی آشپزخانه
زاها حدید بهترین دانشجویی بود که من داشتم. ما به او معمار «۸۹ درجه‌ای» می‌گفتیم. هیچ چیز در
طراحی‌های او ۹۰ درجه نبود. زاها چشم‌اندازی خاص به محیط داشت. تمام ساختمان‌های طراحی‌شده توسط او به قطعات بسیار کوچک تقسیم می‌شدند
پیتر کوک
دربارۀ زاها می گوید: “اعتماد به نفس و شهامتی که در طراحی شمار قابل توجهی از آثار زها
دیده میشود، نه تنها در تئوری بلکه در معماری کاربردی نیز تاثیر عمده ای داشته است.”
پیتر کوک که آثار این معمار عراقی‌تبار را منحصر به فرد و خیره کننده می خواند، خصوصیات طرح‌های او را
“ترکیبی فوق العاده از نظم فرم، سلیقه و سبک خاص” توصیف می‌کند که “بی‌پروا تصویری از حرکت و جاری
بودن” را منعکس می‌کنند.
انتقادها
برخی معتقدند آثار وی بیش از حد عجیب و غریب بوده اند و برخی بر این باورند که حامیان مالی پروژه های
وی دولت های دیکتاتوری بوده اند. شون گریفیث، استاد معماری چنین می‌گوید که آثار زها حدید مانند یک
ظرف خالی‌اند که به سادگی در خدمت هر ایدئولوژی و هر حکومتی قرار می‌گیرند.
همچنین در مورد پروژه مرکز تجاری در پکن به نام کهکشان سوهو، فعالان میراث فرهنگی چین به شدت
معترضند که خسارت های جبران ناپذیری به بافت تاریخی پکن وارد شده است.
مجتمع سوهو واقع در وانگ‌جینگ پکن
آثار
زاها حدید می‌گوید:«برای من حرکت و جریان داشتن مهمترین چیز است. هندسه “نااقلیدوسی” که در آن
تکرار وجود ندارد و به فضا نظم جدید می‌دهد». این همان فلسفه‌ای است که به وضوح در طرح‌های حدید
دیده میشود و اوج آن را می‌توان در “مرکز فرهنگی حیدر علی‌اف” در باکو، پایتخت آذربایجان مشاهده کرد.
مرکز حیدر علی‌اف باکو
موزه راینهولد مسنر
موزه راینهولد مسنر، کوهنورد آلمانی در دل صخره‌ها که در تابستان ۲۰۱۵ در ارتفاعات آلمان افتتاح شد.
مرکز شرکت خودروسازی “بی‌ام و” در لایپزیگ
این پروژه جایزه معماری آلمان را برای حدید به ارمغان آورد.
سکوی پرش برجیزل
این پروژه در کوه های اتریش ساخته شده است.از این سکو در در المپیک‌های زمستانی ۱۹۶۴ و ۱۹۷۶ استفاده شده است.
موزه هنرهای معاصر ” MAXXI” ایتالیا در رم
ساخته شده از بتون، شیشه، فولاد. وجود انحناهای نامتعارف آن را ازمحیط اطراف متمایز می کند.
مرکز علوم فائنو در شهر ولفسبورگ آلمان
ساختمان جانبی موزه‌ی اوردراپگارد دانمارک
مرکز خرید ” Galaxy Soho” در پکن
Jockey Club Innovation Tower
این طرح که بی شباهت به کشتی نیست مرکزی برای تحقیقات دانشگاه پلی تکنیک هنگ کنگ است.
موزه هنر های معاصر در رم
توصیفی که در مورد سقف این موزه عنوان شده است حائز اهمیت است:”آزاد شدن از اجبار زاویه قائمه”.
ساختمان مدیریتی بی‌ام‌و شهر لایپزیگ آلمان
پاویون پل زاراگوزا
پل شیخ زاید در امارات متحده‌ی عربی
موزه‌ی ملی هنرهای قرن ۲۱ شهر رم ایتالیا
سالن اپرای گوانگژو چین
موزه ساحلی گلاسگو اسکاتلند
دورکاری